ساختار و عملکرد نفرون کلیه

کلیه‌ها دارای واحدهای عملکردی به نام نفرون است. آسیب یا بیماری کلیوی یا حتی افزایش سن، سبب کاهش تدریجی تعداد نفرون‌ها ‌می‏شود. کلیه‌ها قادر به ساخت نفرون‌های جدید نیستند، اما نفرون‌های باقی مانده می‌توانند سازگار شده و کارایی بیشتری را از خود نشان دهند.

گُردیزه (نِفرون)

گُردیزه واحد ساختاری و کارکردی کلیه مهره‌داران است و در واقع لوله پیچ‌خورده‌ای است متشکل از یک لایه بافت پوششی که در یک پایانه بسته است و در پایانه دیگر به درون لگنچه باز می‌شود. هر نفرون از پوشینه بومن (کپسول بومن) ، لوله پیچیده نزدیک، لوله هنله و لوله پیچیده دور ساخته شده ‌است کلافک (گلومرول) درون پوشینه بومن قرار دارد. کلافک شبکه‌ای از مویرگ‌هاست که جریان خون کلیه از طریق سرخرگ آوران، وارد آن می‌شود و پس از تراوش محتویات خون، توسط سرخرگ وابران خارج می‌شود. خون با عبور از طریق جدار گلومرول و لایه داخل پوشینه بومن، وارد فضای گردیزه می‌شود.

جسمک کلیوی دو ساختار کلافک و پوشینه بومن را شامل می‌شود. کلافک از سرخرگ آوران منشأ می‌گیرد، به درون یک سرخرگ وابران می‌ریزد و بار دیگر منشعب می‌شود و شبکه انتشار یافته بزرگی از مویرگ‌های دور لوله‌ای در سراسر بخش قشری ایجاد می‌کند