- محصولات
- محصولات علمی
- علوم پزشکی
- دستگاه ایمنی بدن انسان
دستگاه ایمنی بدن انسان
سیستم ایمنی بدن
سیستم ایمنی بدن سیستمی پیچیده و در نهایت دقت می‌باشد که شامل اعضاء متنوع، با عملکردی متفاوت و مرتبط می‌باشنداز جمله اعضاء اصلی و فرعی این سیستم می‌توان به سلولها (مانند لنفوسیتها، مونوسیتها، ماکروفاژها و سلولهای فرعی و تخصصی دیگر)، بافت‌ها (بافتهای لنفاوی، بافت پوششی و …) و مولکول‌های محلول در خون (مانند آنتی‌بادی‌ها، کمپلمان و سایتوکاینها و …) اشاره کرد.
دفاع اختصاصی سیستم ایمنی بدن
در این مکانیسم، علاوه بر ماکروفاژها(در بافت) نوعی از گلبول‌های سفید به نام لنفوسیتها نقش دارند که از سلولهای بنیادین مغز استخوان (مغز قرمز استخوان) حاصل می‌شوند. لنفوسیتها به‌طور اختصاصی عمل می‌کنند، یعنی یک نوع خاصی از عوامل بیگانه را شناسایی و از بین می‌برند. لنفوسیتها پس از به وجود آمدن نابالغ هستند و برای کسب ویژگی‌های لازم برای شناسایی و مبارزه با میکروب‌ها، باید تکامل یابند. بر اساس محل کسب تکامل، لنفوسیتها ایمنی هومورال
ایمنی هومورال بخشی از دفاع اختصاصی است که به مبارزه با باکتری‌ها و ویروس‌های موجود در مایعات بدن می‌پردازد و در آن لنفوسیت‌های B نقش دارند. لنفوسیت‌های B هنگامی که برای نخستین بار یه آنتی‌ژنی متصل می‌شوند، رشد می‌یابند، تقسیم می‌شوند و طی تغییراتی به پلاسموسیت و سلولهای B خاطره تبدیل می‌شوند. پلاسموسیت‌ها پروتئین‌هایی به نام پادتن ترشح می‌کنند که در خون محلول هستند. هر نوع پادتن به به نوع خاصی آنتی‌ژن متصل می‌شود و آن را از بین می‌برد. نحوهٔ عمل پادتن‌ها گوناگون است. در بسیاری از موارد پادتن با اتصال به آنتی‌ژن‌های سطح عامل بیگانه، از اتصال آن به سایر سلولهای بدن جلوگیری می‌کند، و موجب می‌شود میکروب به آسانی توسط ماکروفاژ بلعیده شود. سلولهای B خاطره نیز در بدن در حالت آماده‌باش می‌مانند و درصورت برخورد دوباره با همان آنتی‌ژن، تعداد بیشتری پلاسموسیت و مقدار کمی سلول خاطره تولید می‌کنند. در نتیجه، پادتن با مقدار و سرعت بیشتر تولید می‌گردد و مبارزه با شدت بیشتری انجام می‌گیرد.
ایمنی سلولی
مکانیسم ایمنی سلولی به مبارزه با سلولهای آلوده به ویروس و باکتری، و سلولهای سرطانی می‌پردازد. در این روش، لنفوسیت‌های T نقش دارند. این سلولها نیز، پس از اتصال با آنتی‌ژنی خاص، تکثیر پیدا کرده و انواعی از سلولهای T را به وجود می‌آورند مانند:
سلولهای تی کشنده (یا سیتوتوکسیک): این سلولها توانایی شناسایی و حملهٔ مستقیم را به سلول آلوده یا سرطانی دارند. آن‌ها با ترشح پروتئینی به نام پرفورین، منافذی را در این سلولها ایجاد می‌کنند که به مرگ آن‌ها می‌انجامد.
روند پاسخ ایمنی
سلولهای T خاطره: این سلولها در حالت آماده‌باش در بدن می‌مانند؛ و طریقهٔ مبارزه با ویروس را به نسل‌های بعدی انتقال می‌دهند.را به دو دستهٔ لنفوسیت‌های B و لنفوسیت‌های T تقسیم می‌کنند. لنفوسیت‌های B در مغز استخوان و لنفوسیت‌های T در تیموس تخصص یافته‌اند.
